زعفرون ، گل پاييز (2)

قسمت اول گلهاي زعفرون رو كه نوشتم ، در همان محيط قرار داشتنم . چند باره كه ميخوام قسمت هاي بعديش رو بنويسم ولي هر موقع قلم برداشتم ديدم چون از اون جو دور شده ام ديگه حس و حال اول رو ندارم. ولي واسه اينكه موضوع ابتر نمونه يه سري اطلاعات در مورد انواع زعفرون و نحوه خشك كردنش مي نويسم .
گلها كه چيده شدند ، اونا رو به خونه ها ميبرند و تمام اهل خانه ، تا ديروقت بايد خامه و كلاله را با دقت از گل جدا كنند . به اين عمل در اصطلاح محلي پاكش گل ميگن . گلها چون خيلي لطيف هستند به سرعت پژمرده ميشن . اگه مقدار گل زياد باشه ، كشاورز اون قسمت از حجم گل را كه قادر به پاكش آن نيست ميفروشه .
هر گل شامل دو يا سه و اگه جنسش خيلي خوب باشه داراي چهارعدد كلاله هست . يعني تقريبا از هر گل سه رشته زعفرون بدست مياد . پاكش زعفرون كاري ظريف و خسته كننده است . دختراي گل روستايي كه تا قبل از دست دادن گلهاي زعفرون چشماشونو براي گره زدن گلهاي قالي خسته ميكنند اين روزا بايد گلهاي زعفرون رو هم پاك كنند . از هر كيلو گل بطور متوسط دوازده گرم زعفران خشك حاصل ميشود . واسه همينه كه قيمتش گرون هست .
كلاله زعفرون داراي دو قسمت سرخ ( همان زعفران تجاري يا خوراكي) و انتهاي سفيد رنگ هستند . در شهرهاي جنوبي خراسان مثل قاين ، بيرجند و گناباد ، كلاله را به همين صورت خشك مي كنند . كه به اين روش زعفران دسته ميگن .بعضيا زعفران دسته را بصورت عروس پيچ يا گل پيچ در ميارن كه ازهنرهاي دستي منطقه هست . اگه پس از خشك شدن قسمت سرخ را از سفيد جدا كنند به آن زعفران ممتاز گفته ميشه .
ولي در شهرهاي مركزي وقتي كلاله را از گل جدا كردن ، قسمت سرخ را از سفيد جدا ميكنند و جداگانه خشك ميكنند . كه به آن زعفران پوشال ميگن . زعفران پوشال داراي قيمت بيشتر و ارزش بسته بندي بالاتري مي باشد . زعفران جنوب داراي عطر و طعم بهتر و زعفران مركز خراسان خوش رنگ تر و قلم آن درشتر هست .
زعفران بايد بدور از نور مستقيم خورشيد و روي ملحفه تميز ، خشك بشه و بعضيا روي روزنامه خشك ميكنند .
روشهاي سنتي و غير بهداشتي معمول براي خشك كردن و بسته بندي زعفرون باعث كاهش كيفيت و قيمت آن هست ، با اينكه ايران رتبه اول توليد زعفرون رو در دنيا داره ولي از نظر بازار و قيمت و بسته بندي بسيار ضعيف هست . زعفران ما توسط كشورهايي مثل اسپانيا خريداري ، ضد عفوني و بسته بندي ميشه و با قيمتي بسيار بالا دوباره عرضه و فروخته ميشه . هنوز اقدامات جدي در اين رابطه از سوي دولت و يا اتحاديه ها و صنف زعفرنكار و فروشندگان صورت نپذيزفته .
هر كيلو زعفرون معادل چهار بشكه نفت ارزش داره . پس درسته كه زعفران را طلاي سرخ بناميم .

-------------------------------------------------------------